Przemysł stalowy jest jednym z najbardziej emisyjnych na świecie i odpowiada za ok. 7% globalnej emisji CO2. Dlatego niemal w każdej dyskusji w ostatnim czasie pojawia się pojęcie green steel. Jednak w miarę jak rządy i przemysł na całym świecie starają się ograniczyć emisję dwutlenku węgla, by osiągnąć ambitne cele zerowej emisji netto, stal znajduje się w centrum uwagi. Około 75% stali jest nadal wytwarzane głównie w wielkich piecach węglowych, które emitują do atmosfery duże ilości dwutlenku węgla.
Jak rozumieć pojęcie green steel?
Na dzień dzisiejszy nie ma powszechnie przyjętej definicji tego pojęcia i jest ono najczęściej używane do opisu wyrobów stalowych, które ucieleśniają jakąś formę bardziej zrównoważonej produkcji (np. wysoki wskaźnik recyklingu lub wykorzystanie zielonej energii).
Punktem odniesienia może być tu również pojęcie śladu węglowego. Ślad węglowy produktu (ang. Product Carbon Footprint – PCF) określa całkowitą emisję gazów cieplarnianych generowaną przez produkt, od wydobycia surowców do końca jego życia. Jest on mierzony w ekwiwalentach dwutlenku węgla (CO2e). Zazwyczaj produkcja stali z rudy żelaza realizowana jest przy użyciu wielkiego pieca. Green steel oznacza w tym przypadku zmniejszanie tego śladu poprzez wdrażanie alternatywnych technologii produkcji.
Kiedy produkcja stali jest „zielona”?
Z jednej strony, całkowity ślad węglowy wyrobu (PCF), obejmujący emisje w zakresie 3 łańcucha dostaw (zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi raportowania w spółkach), jest uważany za wiodący KPI dla oceny „jak bardzo zielony” może być wyrób stalowy. Ten KPI musi być określony poprzez dokładną analizę cyklu życia (LCA) „od kołyski do bramy” zgodnie z globalnie przyjętymi standardami (np. ISO 14067), a następnie zweryfikowany przez stronę trzecią.
Z drugiej strony, aby wielowymiarowo ocenić „ekologiczność” wyrobu stalowego, należy wziąć pod uwagę wiele innych kryteriów ESG, takich jak sprawiedliwość społeczną, prawa człowieka, brak pracy dzieci, inne czynniki szkodliwe dla środowiska, takie jak zużycie wody, wykorzystanie gruntów czy gospodarkę cyrkulacyjną.
Dwie nowatorskie koncepcje kategoryzacji green steel
Jak zauważają w swym opracowaniu eksperci z firmy MetalsHub, w ostatnim czasie opublikowano dwie koncepcje kategoryzacji green steel. Pierwsza autorstwa firmy Klöckner&Co, druga Niemieckiej Federacji Stali.
Klöckner&Co opublikował 1-wymiarową koncepcję, która dzieli wyroby stalowe na 5 kategorii od „start” do „prime”. Ta kategoryzacja opiera się wyłącznie na całkowitym współczynniku PCF wyrobu stalowego, obejmującym emisje zakresu 1, 2 i 3. Klöckner & Co nie akceptuje przy tym offsetów węglowych ani kredytowania i podkreśla znaczenie certyfikacji zewnętrznej.
Niemiecka Federacja Stali opublikowała dwuwymiarową koncepcję, która definiuje 5 etykiet dla „zielonej stali” od A do E. Oznaczenia te opierają się na dwóch parametrach: Całkowity PCF wyrobu stalowego obejmujący emisje upstreamowe zakresu 1, 2 i 3 oraz udział złomu stalowego (w %) wykorzystanego do produkcji finalnego wyrobu stalowego.